Κείμενο
Αριστουργήματα μοναδικά, που δε θα ξαναγίνουν πια άλλη φορά, ήτανε τα καράβια με τα πανιά, τα ιστιοφόρα. Θα με καταλάβει καλά όποιος ένιωσε από μικρός την ξωτική [1] ομορφιά τους, την ανείπωτη μεγαλοπρέπειά τους, το γλυκό μυστήριό τους. Βλέποντάς τα κανένας πήγαινε σ’ έναν άλλο κόσμο, σ’ έναν κόσμο γεμάτον μεγαλοπρέπεια, εμορφιά, δύναμη, σοβαρότητα και ανεξιχνίαστο μυστήριο.
Σήμερα δεν αρμενίζουνε πια καράβια με πανιά απάνω στις θάλασσες.
Τα βαπόρια είναι τα πλεούμενα με τις μηχανές, που φάγανε τα καράβια με τα πανιά. Είναι οι ελέφαντες, που τσαλαπατήσανε κι εξοντώσανε τα ελάφια και τα ζαρκάδια. Μ’ όλο που είναι θεόρατα μπροστά στα καράβια, μ’ όλην τη γρηγοράδα τους και τη φωτοχυσία που έχουνε κατά τη νύχτα, ποτές δε θα μπορέσουνε ν’ αποχτήσουνε την αγνή και ξωτική ομορφιά, τη βαθιά ποίηση που είχανε τα καράβια. Έχουνε και τα βαπόρια την εμορφιά τους, γιατί στολίζουνε κι αυτά τις θάλασσες, που μέσα σ’ αυτές πάνε κι έρχουνται, αλλά η χάρη, η ζωντάνια, το αλλόκοτο μυστήριο που είχανε τα καράβια, ήτανε άλλο πράγμα!
Φώτης Κόντογλου, Γιαβάς ο θαλασσινός κι άλλες ιστορίες, Αστήρ, Αθήνα, 1965 (διασκευή)
Δραστηριότητα
Ο συγγραφέας χαρακτηρίζει τα βαπόρια ως ελέφαντες και τα καράβια με πανιά ως ελάφια και ζαρκάδια. Τι εννοεί με αυτό; Γράψε μία παράγραφο για να αιτιολογήσεις τη γνώμη σου στους συμμαθητές σου.
[1] ξωτική: [εξωτική], ασυνήθιστη, αλλόκοτα εντυπωσιακή